ฟ. ไฟฟ้า

ไฟฟ้าเป็นตัวอย่างที่แสดงถึงพระอัจฉริยภาพและหลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ เรื่องการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด รวมทั้งหลักการพึ่งพาตนเอง

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริว่าเขื่อนหรืออ่างเก็บนำ้ที่มีความเหมาะสมจะผลิตไฟฟ้าพลังน้ำได้ ก็ควรติดตั้งเครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังน้ำไว้ใช้สำหรับชุมชน โดยเฉพาะเครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังน้ำขนาดเล็ก ซึ่งจะช่วยให้ชุมชนพึ่งพาตนเองด้านพลังงานไฟฟ้าได้

โรงไฟฟ้าพลังน้ำขนาดเล็กอันเนื่องจากแนวพระราชดำรินี้ เช่น

-โรงไฟฟ้าพลังน้ำบ้านขุนกลาง จ.เชียงใหม่ ใช้พลังจากน้ำตกสิริภูมิผลิตไฟฟ้าให้ชาวไทยภูเขาบนดอยอินทนนท์

-โรงไฟฟ้าพลังน้ำบ้านยาง จ.เชียงใหม่ ใช้พลังจากการไหลของน้ำในทางราบ ผลิตไฟฟ้าให้โรงงานแปรรูปผลไม้ และไฟฟ้าให้แก่หมู่บ้าน

-โรงไฟฟ้าพลังน้ำคลองช่องกลํ่า จ.สระแก้ว ใช้พลังน้ำจากเขื่อนช่องกลํ่าตอนบน ผลิตไฟฟ้าให้กับเครื่องสีข้าว และแสงไฟส่องสว่างในหมู่บ้าน

-โรงไฟฟ้าพลังน้ำไอกะเปาะ จ.นราธิวาส ใช้พลังน้ำจากฝายเก็บน้ำขนาดเล็กผลิตไฟฟ้าให้เครื่องสีข้าวและหมู่บ้านใกล้เคียง

-โรงไฟฟ้าพลังน้ำบ้านสันติ จ.ยะลา สร้างเหนือเขื่อนบางลาง เป็นโรงไฟฟ้าใต้ภูเขาแห่งแรกของประเทศไทย

นอกจากนี้ยังมีโรงไฟฟ้าพลังน้ำจากเขื่อนขนาดกลาง เช่น โรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อนห้วยกุ่ม จ.ชัยภูมิ โรงไฟฟ้าพลังน้ำคลองทุ่งเพล จ.จันทบุรี

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวยังทรงคิดค้นพัฒนาเครื่องกำเนิดไฟฟ้าจากพลังน้ำให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น คือ เครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังงานจลน์ และชุดสำเร็จเครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังงานจลน์ นับเป็นผลงานสิ่งประดิษฐ์ใหม่อีกสองผลงานของพระองค์ที่อยู่ระหว่างการจดสิทธิบัตร

นอกเหนือจากการใช้พลังน้ำผลิตไฟฟ้าแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริเรื่องการใช้พลังงานทดแทนและพลังงานจากธรรมชาติอื่นๆ มาผลิตไฟฟ้าด้วย เช่น การใช้แก๊สชีวภาพจากการหมักมูลสัตว์และเศษพืช หรือกล่าวได้ว่าเป็นการใช้ขยะผลิตไฟฟ้า การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกลซึ่งสายไฟฟ้าไปไม่ถึง เช่น การใช้เซลล์แสงอาทิตย์ผลิตไฟฟ้าในโครงการหลวงแม่ปูนหลวง และโครงการหลวงปางอุ๋ง การผลิตไฟฟ้าให้กับเครื่องสูบน้ำและเครื่องใช้ไฟฟ้าในศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนฯ เป็นต้น

และแม้กระทั่งลม พระองค์ก็ทรงนำมาใช้ผลิตไฟฟ้าให้ดูเป็นตัวอย่าง เช่น กังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าซึ่งติดตั้งที่โครงการชั่งหัวมันตามพระราชดำริ จ.เพชรบุรี

ที่มา : หนังสือ ตามรอยพ่อ ก-ฮ  ธ สถิตในดวงใจนิรันดร์